Spełniony sen Tarkowskiego
Projekt: Pierre Yovanovitch
Zdjęcia: Jean Francois Jaussaud_Luxproductions
Publikacja: &Living #16
Budowa na terenie brytyjskiego Parku Narodowego South Downs to kwintesencja zabawy formą i konwencjami, w której nie obowiązują żadne zasady. Mimo to wszystkie akcenty są starannie zrównoważone, a liczne odniesienia do znanych motywów sprawiają, że awangardowy wygląd staje się dziwnie bliski.
Zakazująca jest forma i bogactwo odniesień, jakich założyciel Adam Richard Architects użył, projektując posiadłość dla siebie i rodziny. Dom - w kontraście do chaotyczności dzikiego lasu jaki otacza - ma uporządkowaną strukturę, która z każdym piętrem wylanej z betonu konstrukcji pnie się ku górze jak schody. Trzypiętrowa bryła, pod czarnym cynkowym dachem, w całości obmurowana jest czerwonymi cegłami, których linia miękko łamie się na łukowych oknach. Charakterystyczny dla okolicznych farm budulec zyskał w ten sposób rzeźbiarską formę. Nawiązuje ona między innymi do tradycyjnej architektury tworzonej w okresie baroku przez Sir Johna Vanbrugha czy sylwetki XVIII wiecznej, ekstrawaganckiej wieży, która znajduje się w sąsiedztwie. W odróżnieniu od fasady, betonowe ściany we wnętrzach są całkowicie surowe. Cegieł użyto jedynie w oprawie okien, których światło celowo umieszczono powyżej linii łuków. Chłód materiału harmonizuje we wnętrzach z ciepłem bielonego drewna podłogi i z tkaninami. Szara, betonowa oprawa pozwala też wybrzmieć umiejętnie zaakcentowanej, bogatej palecie barw i starannie dobranym dziełom sztuki. Wnętrze pokazuje, że Richards do perfekcji opanował umiejętność poruszania się w rożnych kontekstach. To, co stare, odważnie zestawił z motywami nowoczesnymi, dzięki czemu historyczne i współczesne wątki przeplatają się, tworząc zupełnie nowy język wyrazu.
Głównym punktem odniesienia dla postindustrialnej estetyki i planu domu jest film "Stalker" w reżyserii Andrieja Tarkowskiego. Obraz opowiada o podróży naukowca i pisarza oraz ich przewodnika do zakazanej strefy. Znajduje się w niej (poprzedzony przedsionkiem) pokój, który spełnia najskrytsze marzenia każdego, kto do niego wejdzie. Na przedsionku pokazanym w filmie, wzorowany jest wysoki na 4,5 metra hol w budynku projektu Richardsa. W otwartej przestrzeni holu, która majestatem dorównuje architekturze sakralnej, znajduje się kuchnia, dwie jadalnie oraz strefa do nauki i zabawy. Otwarty plan przedzielono sześcioma wewnętrznymi, betonowymi wieżami, w których ukryto schody, toalety i spiżarnię. W Holu ukryto także niepozorne drzwi, które prowadzą do ciemnego labiryntu korytarzy. Na ich końcu architekt umieścił największą niespodziankę - specjalny pokój rodzinny, będący kolejnym nawiązaniem do filmu Tarkowskiego. Ten stworzony z zachowaniem proporcji salon - wypełniony światłem, żywymi kolorami i dziełami sztuki z różnych epok - rzeczywiście wydaje się być spełnieniem marzeń. Imponujące wrażenie robią ogromne okna, zajmujące całą wysokość pomieszczenia, a także pokrywające jedną ze ścian XVII-wieczne gobeliny, skontrastowane z abstrakcyjnym minimalizmem kolorowych prac Roberta Mangolda.
We wnętrzu zestawiono ze sobą światy z różnych epok, które mimo odległej estetyki dobrze ze sobą współgrają.
Wspaniałym podsumowaniem stylistyki, jaką operuje architekt, zawieszona nad kominkiem fotografia "Untitled" Simona Norfolka. Przywołuje ona na myśl średniowieczne diagramy obrazujące kosmos, a przedstawia zderzacz hadronów w CERN.
Ukoronowaniem projektu są pozostałe kondygnacje budynku.
Na pierwszym piętrze architekt umieścił sypialnie dzieci i trzy pokoje gościnne, do których prowadzą schody ukryte w wieżach, oraz wspólną łazienkę. Najwyższy poziom - do którego dostać się można jedynie przez dwuskrzydłowe drzwi i wypełnioną światłem klatkę schodową - zajmuje główna sypialnia. Zaprojektowano ją jako dwa pokoje i dwie garderoby, które są swoim lustrzanym odbiciem, oraz wspólną łazienkę, z której roztacza się przepiękny widok na okolicę. Farma Nithurts, jak nazwał ten projekt Richards, w 2019 roku RIBA (Królewski Instytut Brytyjskich Architektów) uhonorował aż trzema nagrodami za wkład w architekturę kraju.